11 sektörden sadece birinde ücret artışı enflasyonu aşıyor

Enflasyondaki süratli artış, Ocak ayında asgari ücrete oluşturulan yüzde 50'lik zam ve özel sektörde şubat ayındaki ücret artışlarına karşın, senenin ikinci yarısı amacıyla yeni ücret artışı beklentilerini artırdı.

Nisan itibariyle senelik tüketici enflasyonu yüzde 70'e ulaşırken özel sektörden, emeklilere ve memurlara kadar sabit gelirlerinin tamamında fiyat artışları karşısında gelir artışı istekleri peş peşe gelmeye başladı.

Peki Sosyal Emniyet Kurumu'na bildirilen prime temel kazanç tutarları (aşağı yukarı brüt ücret) sektörel olarak değerlendirildiğinde pandemi devresini de içerisine alan son 3 senede enflasyon karşısında manzara nasıl?

500 binin üzerinde çalışanı olan istihdam yoğun 10 sektörle, son senelerde eticaret ve dijitalleşmenin etkisiyle istihdamda atağa geride bıraktığımız kurye ve posta sektörlerinde ücret artışlarının 3 senelik karşılaştırması yapıldığında bu devresinin enflasyonunun üzerinde reel artış görünen tek sektörün sıhhat sektörü bulunduğu görünüyor.

Doktor, hemşire, sıhhat teknisyeni ve sıhhat memurlarını içerisine alan SGK'ya kayıtlı 851 bin çalışan, 2019'dan sene başında alınan zammı da yansıtan Şubat 2022'ye kadar karşılaştırıldığında aşağı yukarı yüzde 130 zam almış. 2019'da sıhhat sektörünün ortalama prime temel kazancı 3.942 TL iken Şubat 2022 itibariyle kazanç 9.102 TL'ye çıktı. Fakat aynı dönemde Merkez Bankası kayıtlarında tüketici enflasyonu yüzde 100,6 gerçekleşmiş. Yani reel artış yüzde 30 civarında görünüyor.

Sağlık sektörü dışında 3 senede yüzde 100,6'lık tüketici enflasyonunu geçebilek istihdam yoğun sektör ise SGK kayıtlarına göre görünmüyor. Mesela aynı dönemde 1.4 milyon çalışanla en çok istihdamın gerçekleştiği perakende ticarette ortalama kazanç tutarı aynı dönemde 3.330 TL'den 6.228 TL'ye yükselmiş. Fakat yüzde 87'lik ücret artışı üç senelik tüketici enflasyonunun yüzde 13 altında kaldı.

İstihdamı 500 binin üzerindeki sektörlerde 3 senede en düşük artış ise 505 bin çalışanı tespit edilen besin imalat pazarında SGK'ya bildirilmiş. Bu sektörde 3.693 TL'den 6.552 TL'ye çıkan ortalama kazançlar yüzde 77'lik artışa denk geliyor. Yani 3 senelik enflasyonun yüzde 23 gerisinde.

Diğer sektörlerde de 3 senelik ücret artışları yüzde 79 ile 95 arasında değişiyor.

76 bin çalışanı tespit edilen posta ve kurye pazarında çalışanların bildirilen ücretleri 3 senede 4.024 TL'den 7.218 TL'ye yükselmiş. Bu da yüzde 79'luk artışla gene 3 senelik enflasyon karşısında alım gücünü kaybettiği manasına geliyor.

Bu tablo karşısında senenin ikinci yarısına dair ücret zammı talebinin Haziran ayında yoğunlaşarak devam etmesi bekleniyor.